Bất cứ ai cũng đã từng có thể gặp phải chứng đau họng một bên. Nhưng không phải nhiều người đều sẽ hiểu rõ về nguyên nhân và cách điều trị tình trạng bệnh này.

Hãy cùng tìm hiểu 8 nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng đau họng một bên và cách xử lý chúng trong bài viết dưới đây nhé.

Những nguyên nhân gây ra bệnh đau họng một bên

Bệnh đau họng một bên do nhiều nguyên nhân gây ra, gồm:

1. Chảy dịch mũi sau

Chảy dịch mũi sau là tình trạng chất dịch nhầy chảy ra phía sau mũi của người bệnh. Khi bị chảy dịch mũi sau người bệnh thường có cảm giác dịch nhầy từ mũi chay xuống tích tụ bên trong cổ họng.

Các tuyến trong mũi và cổ họng mỗi ngày thường sản xuất từ 1 đến 2 lít chất nhầy. Nhưng khi bạn bị nhiễm trùng hoặc dị ứng, cơ thể bạn sẽ tiết ra lượng chất nhầy nhiều hơn ngày bình thường. Khi lượng chất nhầy này không thể thoát ra đúng cách thì chúng sẽ chảy xuống cổ họng và gây ra cảm giác không thoải mái cho bạn.

Chảy dịch mũi sau thường làm cổ họng khó chịu và gây ra cảm giác đau. Có lúc cơn đau có thể chỉ xảy ra ở một bên họng nhất là khi bạn ngủ dậy ở tư thế nằm nghiêng một bên. Để điều trị việc bị chảy dịch mũi sau, bạn có thể sử dụng một số loại thuốc thông mũi tại các nhà thuốc, chẳng hạn như thuốc pseudoephedrine (Sudafed).

2. Viêm Amidan 

Viêm Amidan là căn bệnh rất phổ biến thường xảy ra ở mọi đối tượng từ trẻ nhỏ đến người già, thông thường là do nhiễm trùng. Đôi khi tình trạng viêm này chỉ ảnh hưởng đến một amidan và dẫn đến việc bạn bị đau họng một bên.

Ngoài ra khi bị viêm amidan bạn còn có thêm các triệu chứng khác, bao gồm:

- Nóng sốt.

- Hôi miệng.

- Bị nghẹt mũi và chảy nước mũi dẫn đế khó thở.

- Nổi và sưng hạch bạch huyết.

- Amidan sưng đỏ kèm theo có mủ.

- Khó nuốt khi ăn.

- Đau đầu liên tục.

- Có hiện tượng xuất huyết viêm amidan.

Thông thường, viêm amidan do virus gây ra sẽ tự động khỏi trong vòng 10 ngày. Nếu cần giảm đau, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) tại các nhà thuốc hoặc các biện pháp khắc phục tại nhà như súc miệng bằng nước muối là cách đơn giản nhất. Trường hợp bị viêm amidan do vi khuẩn gây ra thì bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn uống một số loại thuốc kháng sinh để điều trị.

3. Áp xe quanh Amidan

Nếu bạn bị áp xe quanh amidan là tình trạng nhiễm trùng rất nghiêm trọng, nó tạo thành túi mủ bao xung quanh một amidan. Đây thường là biến chứng của viêm họng liên cầu khuẩn hoặc viêm amidan do vi khuẩn gây ra.

Tình trạng này sẽ gây ra cảm giác đau đớn hơn ở cả 2 bên họng cho bạn và cơn đau sẽ tồi tệ hơn ở bên phía amidan bị ảnh hưởng.

Các triệu chứng khác của áp xe quanh amidan khi bắt đầu gồm:

- Nóng sốt.

- Cảm giác mệt mỏi.

- Nói chuyện khó khăn hơn.

- Đau ở một bên tai bị ảnh hưởng.

- Hôi miệng.

- Chảy nước dãi nhiều.

- Khô, khàn tiếng.

Khi bị áp xe quanh amidan phải đòi hỏi sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Lúc này bác sĩ sẽ sử dụng kim tiêm hoặc tạo ra một vết mổ nhỏ xíu nhằm để hút mủ từ khu vực bị ảnh hưởng ra ngoài. Sau đó, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh cho bạn về uống mỗi ngày để chấm dứt tình trạng bệnh.

4. Lở miệng, nhiệt miệng

Lở miệng, nhiệt miệng là sự hình thành của các vết loét có kích thước nhỏ bên trong miệng. Các vết loét đó có màu vàng đậm hoặc nhạt, có dạng hình tròn với đường viền màu đỏ và xuất hiện ở phía trong hai bên má, trên hoặc dưới lưỡi, phía bên trong môi hoặc ở vòm miệng phía sau cổ họng.

Dù có kích thước tương đối nhỏ nhưng chúng vẫn có thể khiến bạn cảm thấy đau rát khi ăn uống. Các vết loét lở miệng nếu hình thành ở một góc phía sau cổ họng thì có thể gây ra cảm giác đau họng một bên cho bạn.

Lở miệng, nhiệt miệng thường sẽ tự hồi phục trong khoảng 2 tuần. Để giảm bớt đau rát, bạn có thể thử các biện pháp khắc phục tại nhà hoặc sử dụng các loại thuốc OTC, chẳng hạn như benzocaine (Orabase) phổ biến ở tiệm thuốc tây. 

5. Nổi và sưng hạch bạch huyết gây đau họng một bên

Các hạch bạch huyết có nhiệm vụ giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng, nhưng khi hạch bạch huyết bị sưng thì có nghĩa cơ thể của bạn đang gặp phải một vấn đề nào đó về sức khỏe, chẳng hạn như bạn đã bị nhiễm virus hoặc vi khuẩn. Bạn có thể dễ dàng nhận thấy được các hạch bạch huyết thường sưng lên ở cổ, dưới cằm, nách hoặc háng trên cơ thể của bạn.

Có rất nhiều hạch bạch huyết nằm tại vùng đầu và cổ trên cơ thể của bạn. Khi chúng bị sưng lên, bạn có thể sẽ cảm thấy vô cùng đau đớn, nhất là khi vô tình tác động đến chúng.

Các hạch bạch huyết thường sẽ hay bị sưng lên ở vị trí gần với phần nhiễm trùng. Viêm họng liên cầu khuẩn do vi khuẩn gây ra có thể khiến các hạch bạch huyết ở cổ sưng to lên rõ rệt. Bạn sẽ cảm thấy đau một bên họng khi chỉ có một hạch bạch huyết bị sưng.

Trong một số trường hợp khác, hạch bạch huyết của bạn bị sưng có thể là dấu hiệu của một vấn đề bệnh nghiêm trọng hơn, ví dụ như ung thư hoặc HIV. Do đó, bạn nên lập tức liên hệ với bác sĩ khi hạch bạch huyết bị sưng kèm theo các triệu chứng sau:

- Sưng hạch kéo dài trên 2 tuần và không có dấu hiệu giảm bớt.

- Xuống cân.

- Đổ mồ hôi đêm nhiều hơn.

- Nóng sốt kéo dài nhiều ngày.

- Cơ thể mệt mỏi.

- Các hạch cứng hơn hoặc phát triển nhanh chóng.

- Các hạch sưng to nằm gần xương đòn hoặc phần dưới của cổ.

- Đỏ hoặc viêm ngoài tại các vị trí có hạch sưng.

- Khó thở hơn.

6. Đau dây thần kinh lưỡi - hầu và dây thần kinh sinh ba trên cơ thể

Đau dây thần kinh lưỡi - hầu và dây thần kinh sinh ba là tình trạng tương đối hiếm gặp ở người bệnh. Nó xảy ra rất đột ngột, gây ra cảm giác ù và đau dữ dội quanh ống tai, lưỡi, amidan, hàm hoặc mặt của bạn. Các cơn đau này cũng thường chỉ xuất hiện ở một bên mặt mà thôi.

Đau dây thần kinh lưỡi - hầu thường xảy ra ở phía sau cổ họng hoặc lưỡi người bệnh. Nó thường được kích hoạt khi bạn nuốt thức ăn uống và có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút.

Việc đau dây thần kinh sinh ba thường xảy ra ở vùng mặt hoặc bên trong khoang miệng. Cơn đau có thể xảy ra đột ngột hoặc kéo dài với mức độ đau từ từ tăng dần. Cảm giác đau thường tăng lên cao hơn khi bạn chạm vào mặt, ăn uống và tiếp xúc với một thứ gì đó.

Cả hai tình trạng đau ở trên sẽ được bác sĩ điều trị bằng các loại thuốc giảm đau thần kinh, ví dụ như carbamazepine (Tegretol), gabapentin (Neurontin) hoặc pregabalin (Lyrica).

7. Áp xe răng hoặc nhiễm trùng

Áp xe răng là một tập hợp chứa mủ do nhiễm từ vi khuẩn, thường được hình thành ở đầu chân răng của người bệnh. Nó có thể gây ra cảm giác đau đớn dữ dội hơn ở xương hàm, tai và một bên mặt của bạn. Các hạch bạch huyết quanh cổ và họng cũng có thể bị nổi sưng lên và đau do áp xe răng.

Khi răng bị nhiễm trùng còn có các dấu hiệu khác như:

- Nhạy cảm với nhiệt độ nóng và lạnh khi ăn uống.

- Cảm thấy khó và đau khi nhai thức ăn.

- Sốt cao.

- Sưng ở bên mặt hoặc má.

- Sưng hạch bạch huyết dưới hàm hoặc ở cổ, họng.

Nhiễm trùng khi mọc răng khôn là tình trạng nhiễm trùng răng phổ biến nhất ở mọi người. Răng khôn mọc gồm 4 chiếc ở phía sau cùng của hàm và thường không đủ không gian để phát triển như răng bình thường. Ngay cả khi răng được mọc ra từ nướu thì nó cũng vẫn rất khó để vệ sinh. Do đó, chúng thường dễ bị nhiễm trùng răng hơn hết. Khi bị nhiễm trùng có thể gây đau nhức, sưng hàm và gây khó khăn cho việc mở miệng, ăn uống.

Nếu răng khôn gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bạn thì bạn nên đến nha sĩ để loại bỏ chúng. Nếu bạn bị áp xe răng, nha sĩ sẽ tiến hành rạch một vết mổ ở chỗ đó để làm sạch mủ và bạn cũng có thể sẽ cần sử dụng đến một số loại thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng đến khi chấm dứt.

8. Đau họng một bên do viêm thanh quản

Nói quá nhiều, dây thanh quản bị kích thích tột độ, nhiễm virus là những nguyên nhân gây viêm thanh quản ở dây thanh quản phổ biến nhất.

Các dây thanh âm trong thanh quản có nhiệm vụ mở và đóng để tạo ra âm thanh khi nói chuyện. Nhưng lúc bị sưng hoặc kích thích, bạn có thể sẽ cảm thấy đau và thay đổi giọng nói khác thường. Nếu một dây thanh âm của bạn bị kích thích nhiều hơn so với dây kia thì bạn sẽ bị đau họng một bên.

Viêm dây thanh quản còn có các triệu chứng khác như:

- Khô họng, khàn tiếng.

- Mất tiếng.

- Nghe thấy tiếng động lạ trong cổ họng khi nuốt nước bọt hoặc nói chuyện.

- Ho khan.

Viêm thanh quản cũng sẽ thường tự khỏi sau vài tuần. Nhưng bạn vẫn nên dành thời gian chăm sóc và để cổ họng được nghỉ ngơi trong giai đoạn này.

Bạn cần đi khám bác sĩ khi nào?

Đa số các cơn đau họng đều do virus gây ra, ví dụ như cúm hoặc cảm lạnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nó có thể là dấu hiệu của một vấn đề bệnh lý khác nghiêm trọng hơn. Do đó, bạn nên liên hệ sớm với bác sĩ nếu có các triệu chứng sau đây:

+ Sốt cao trên 38 độ.

+ Khó thở.

+ Không thể nuốt thức ăn và chất lỏng.

+ Cảm thấy lên cơn đau dữ dội.

+ Thở gấp bất thường hơn.

+ Nhịp tim đập nhanh.

+ Có dấu hiệu của các phản ứng dị ứng.

Bạn nên lập tức tìm gặp các bác sĩ chuyên khoa nếu tình trạng đau họng một bên không thuyên giảm sau vài ngày và có dấu hiệu nặng hơn. Sau khi tìm ra nguyên nhân chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định kê đơn cho bạn một liệu pháp kháng sinh phù hợp. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể sẽ kê thêm một số loại thuốc OTC để giảm đau hoặc để kiểm soát các triệu chứng khác của bệnh.